Հայոց լեզու
Մեջբերվող ուղղակի խոսք։ Վերածումը անուղղակիի։ Մեջբերվող խոսքի ու հեղինակի խոսքի շարադասությունն ու կետադրությունը։
Առաջադրանքներ
- Փոխի՛ր մեջբերվող ուղղակի խոսքի շարադասությունը և համապատասխանաբար փոխիր կետադրությունը։
- Եկավ դևն ու հարցրեց.
— Արքա՛, ո՞ւր է իմ ոսկին. Չէ՞ որ մեր զրույցից շատ օրեր են անցել։
- Տեսնելով հյուրերին՝ տանտերն ընդառաջ է գալիս ու ասում.
-Մենք վաղուց էինք ձեզ սպասում, ներս եկեք, բոլորիս էլ շատտ ուրախացրիք դուք ձեր գալով։
- – Մեծ եղավ իմ ուրախությունը, երբ մեր ընդհանուր ծանոթներից իմացա, որ քույրդ սովորում է մեր դպրոցում,- ասաց ընկերս, երբ հանդիպեցինք։
- –Տեսնում եմ,- անթաքույց դժգոհությամբ ասաց մեզ սպասավորը,- խոսքներդ մեկ եք արել ու ինձ հալածում եք։
- –Մեն-մենակ եմ եկել, հա՛յր,-խոնարհվելով շշնջաց որդին,- մի՛ մտածիր անցյալի մասին։
- –Եթե հարցնում եք իմ ու ուսուցչիս հարաբերությունների մասին,- ասում է Արիստոտելն իր աշակերտներին,- պիտի ասեմ, որ Պլատոնն իմ բարեկամն է, բայց ճշմարտությունն ինձ համար ավելի թանկ է։
- Մայրը ձեռքի դերձանը ցած դրեց և գլուխը տարուբերելով՝ ասաց.
-Էհ, չգիտեմ, որդիս, հայրդ ի՞նչ պիտի աներ, եթե այժմ մեր կողքին լիներ։
- Կրտսեր քույրս, հենց որ մենանկ էինք մնում, ասում էր.
-Ընչացքդ արդեն սևացել է. տան տղամարդը դու ես, դու էլ որոշիր, թե ինչ անենք։
- Ճանաչեցի՞ր ինձ,- հարցրեց Սահակը ծերունուն,- դու իմ հոր զինակիցն ես եղել։
- Տեսնելով տնօրենին՝ քարտուղարը հարցրեց.
-Ինչո՞ւ եք մնում քաղաքում. չէ՞ որ այստեղ մնալով դուք վտանգի եք ենթարկվում։
- Ծերուկը, վեր կենալով տեղից, ասաց ինձ.
— Դու, սիրելի՛ս, լավ խորհիր անելիքդ մինչև վճռական քայլ անելդ։
— Արքա՛, ո՞ւր է իմ ոսկին. Չէ՞ որ մեր զրույցից շատ օրեր են անցել,-եկավ դևն ու հարցրեց.
—Արքա,-եկավ դևն ու հարցրեց,- ո՞ւր է իմ ոսկին. Չէ՞ որ մեր զրույցից շատ օրեր են անցել:
Մենք վաղուց էինք ձեզ սպասում, ներս եկեք, բոլորիս էլ շատ ուրախացրիք դուք ձեր գալով,-տեսնելով հյուրերին՝ տանտերն ընդառաջ եկավ ու ասաց.
—Մենք վաղուց էինք ձեզ սպասում, ներս եկեք,-ասում է տեսնելով հյուրերին՝ ընդառաջ է գալով,-բոլորիս էլ շատ ուրախացրիք դուք ձեր գալով:
Երբ մեք հանդիպեցինք, ընկերս ասաց.
—Մեծ եղավ իմ ուրախությունը, երբ մեր ընդհանուր ծանոթներից իմացա, որ քույրդ սովորում է մեր դպրոցում:
—Մեծ եղավ իմ ուրախությունը, երբ մեր ընդհանուր ծանոթներից իմացա,-ընկերս ասաց, երբ մեք
հանդիպեցինք,-որ քույրդ սովորում է մեր դպրոցում:
Անթաքույց դժգոհությամբ ասաց մեզ սպասավորը.
—Տեսնում եմ խոսքներդ մեկ եք արել ու ինձ հալածում եք։
—Տեսնում եմ, խոսքներդ մեկ եք արել ու ինձ հալածում եք,-անթաքույց դժգոհությամբ ասաց մեզ սպասավորը
Խոնարհվելով շշնջաց որդին.
—Մեն-մենակ եմ եկել, հա՛յր, մի՛ մտածիր անցյալի մասին։
—Մեն-մենակ եմ եկել, հա՛յր, մի՛ մտածիր անցյալի մասին,-Խոնարհվելով շշնջաց որդին:
Արիստոտելն ասում է իր աշակերտներին
—Եթե հարցնում եք իմ ու ուսուցչիս հարաբերությունների մասին, պիտի ասեմ, որ Պլատոնն իմ բարեկամն է, բայց ճշմարտությունն ինձ համար ավելի թանկ է։
—Եթե հարցնում եք իմ ու ուսուցչիս հարաբերությունների մասին, պիտի ասեմ, որ Պլատոնն իմ բարեկամն է, բայց ճշմարտությունն ինձ համար ավելի թանկ է,-ասում է Արիստոտելն իր աշակերտներին:
Էհ, չգիտեմ, որդիս, հայրդ ի՞նչ պիտի աներ, եթե այժմ մեր կողքին լիներ,-Մայրը ձեռքի դերձանը ցած դրեց և գլուխը տարուբերելով ասաց.
—Էհ, չգիտեմ, որդիս,-ասաց մայրը ձեռքի դերձանը ցած դրելով և գլուխը տարուբերելով,-հայրդ ի՞նչ պիտի աներ, եթե այժմ մեր կողքին լիներ:
—Ընչացքդ արդեն սևացել է. տան տղամարդը դու ես, դու էլ որոշիր, թե ինչ անենք,-ասում էր կրտսեր քույրս, հենց որ մենանկ էինք մնում:
—Ընչացքդ արդեն սևացել է,-ասում էր կրտսեր քույրս, հենց որ մենանկ էինք մնում,-տան տղամարդը դու ես, դու էլ որոշիր, թե ինչ անենք:
Սահակը հարցրեց ծերունուն.
Ճանաչեցի՞ր ինձ, դու իմ հոր զինակիցն ես եղել։
Ճանաչեցի՞ր ինձ, դու իմ հոր զինակիցն ես եղել,-հարցրեց Սահակը ծերունուն:
—Ինչո՞ւ եք մնում քաղաքում. չէ՞ որ այստեղ մնալով դուք վտանգի եք ենթարկվում,-տեսնելով տնօրենին՝ քարտուղարը հարցրեց.
—Ինչո՞ւ եք մնում քաղաքում,-քարտուղարը տեսնելով տնօրենին հարցրեց,-չէ՞ որ այստեղ մնալով դուք վտանգի եք ենթարկվում:
— Դու, սիրելի՛ս, լավ խորհիր անելիքդ մինչև վճռական քայլ անելդ,-ասաց ինձ ծերուկը վեր կենալով տեղից:
— Դու, սիրելի՛ս,-ասաց ինձ ծերուկը վեր կենալով տեղից,-լավ խորհիր անելիքդ մինչև վճռական քայլ անելդ:
Մարկ Հովսեփյան 